Wyspa spekulacji
platforma architektoniczna
© Elian Stefa
Od 1963 do 1983 roku, za rządów stalinisty Envera Hoxhy wybudowano ponad 170 tysięcy bunkrów, które zapewnić miały ochronę i możliwość obrony Albanii. Proces „bunkeryzacji” pochłonął ogromne ilości państwowych funduszy, a militarna infrastruktura nigdy nie została użyta, niszczejąc od upadku komunizmu. Projekt Art(i)leria, zgłoszony do konkursu Future Architecture Platform przez kuratora Eliana Stefa, łączy niesłabnące zainteresowanie potencjałem betonowych pomieszczeń z historią jedynej Albańskiej wyspy. Sazan znajduje się na Adriatyku około 17 kilometrów od Vlory i przez dekady była niedostępna dla nikogo poza stacjonującymi tam wojskowymi. Od 1991 roku wyspa jest opustoszała i mało jest wizji na sposób, w jaki można zużytkować jej skompilowaną infrastrukturę koszar, bunkrów i kilometrów podziemnych korytarzy. Art(i)leria bierze wyspę na warsztat architektonicznych spekulacji, wskazując na jej potencjał, pytając: Jak dekolonizacja militarnej infrastruktury może stać się mostem łączącym kultury poróżnione przez wojenny konflikt?
